Çocuklarda en sık görülen hastalıklardan biri olan ve her yaşta görülebilen sinüzit, yüz kemikleri içerisindeki, içi normalde hava dolu olması gereken boşluklarda iltihaplı doku birikmesi kaynaklı bir hastalık olarak tanımlanıyor.
Sinüzit genellikle sinüs boşluklarının havalanmasını sağlayan kanalların tıkanması ve belirli bazı mikropların sinüs boşluğuna yerleşmesi sonucu ortaya çıkıyor. Bu şişkinlik, burun arkasında boş şekilde bulunan sinüsleri tıkar ve sıvı ile dolmasına sebep olur. Bu kanalların tıkanmasında, tekrarlayan ve yeterli tedavi edilemeyen viral üst solunum yolu enfeksiyonları, alerjik durumlar, burun orta bölmesindeki eğrilikler, burun eti büyümeleri, burun polipleri ve özellikle çocuklarda geniz eti büyümeleri önemli rol oynuyor
Hastalığın tanısı, doktor tarafından yapılan muayenede hastanın ateşinin saptanması, burun içerisinde ve geniz arkasında iltihabi akıntının görülmesi ya da istenilen radyolojik görüntüleme tekniklerinde sinüslerin tam kapalı olarak görülmesi, hava-sıvı seviyelerinin olduğunun görülmesi gibi bulguların varlığı ile konulur.
Çocuklarda sık görülebilen sinüzitin , neden olduğu baş ağrısı ve burun tıkanıklığı ile hayat kalitesini olumsuz etkilediği ve uyku düzeninin bozulmasından, okul başarısına kadar pek çok konuda ciddi sorunlara neden olduğunu belirtiliyor.
Nedenleri
Sinüzit oluşumunu etkileyen en önemli faktörler arasında yer alanlar; çok sık üst solunum yolu enfeksiyonları, burun kemiği veya kıkırdağın eğri olması, burun eti, burun bölgesindeki tümörler, sinüs kanallarının tıkalı olması, bağışıklık sisteminin düşük olması, alerji, geniz eti, diş enfeksiyonları, Gastroözofageal reflü hastalığı (GERD), sigara içmek veya içilen ortamlara maruz kalmak ve hava kirliliği gibi sebepler sinüzit oluşumunda oldukça önemli etkilere sahiptir.
Özellikle çocukların sigara içilen ortamdan uzak tutulması gereklidir. Islak saçla yatılması ya da dışarı çıkılması, aşırı miktarda jöle kullanımı gibi etkenler sinüzit oluşumunu kolaylaştırıyor. Çocuklarda ise yaşadıkları ortamda fazla miktarda parfüm kullanılması ve havanın çok kuru olması da bu etkenler arasında yer alıyor.
Çocuklardaki Sinüzit Belirtileri Nelerdir?
Özellikle gece öksürmeleri, geniz akıntısı ve ağız kokusu olan çocuklarda,10 günden uzun süren burun akıntısı da mevcutsa sinüzit ihtimali akla gelmelidir. Öksürükle birlikte sarı, yeşil burun akıntısı da vardır. Sinüzitte geniz akıntısına bağlı ağız kokusu olabilir.
Sinüzite bağlı sebepler aşağıdaki gibi sıralansa da bazen sadece muayene ile teşhisi konulabilir. Sinüzit belirtileri arasında;
Göz ve yüz çevresinde zonklayıcı ve geçmeyen bir ağrı
Ağız kokusu, koku ve tat almada bozulma
İştahsızlık, Mide bulantısı ve kusma,
Geceleri veya sabaha karşı ortaya çıkan inatçı öksürük,
Sarı-yeşil renkli koyu kıvamlı burun akıntısı,
Göz çevresinde basınç hissi,
Nefeste kötü koku,
10-14 günden fazla süren soğuk algınlığı (nezle/grip), bazen hafif ateş yükselmesi,
Burun tıkanıklığı ve horlama,
Geçmeyen baş ağrısı (özellikle 6 yaş sonrası)
Tanı Yöntemleri
Hastanın tanısı için önce detaylı şekilde aile öyküsü, alerjik hikayesi ve olası risk faktörleri sorgulanmalıdır.
Akut bakteriyel sinüzit düşünülen çocuklarda rutin radyolojik incelemeye gerek yoktur. Düz grafiler sıralandığında en sık istenileni Waters grafisidir. Çocuk sinüzitlerinin tanısında sinüsleri mutlaka radyolojik olarak görmek gerekirse, başvurulacak görüntüleme yöntemi bilgisayarlı sinüs tomografisi olmalıdır. Ancak tomografi çocuklarda zorunlu olmadıkça kullanılmamalıdır. MRI ancak kafa içi veya göz komplikasyonu oluşturmuş (göz içi apse, beyin apsesi gibi..) sinüzitlerde istenmektedir.
Tedavi Yöntemleri
Virüslere bağlı sinüzitler düzenli izlenmesi koşulu ile nezle gibi tedavi edilebilir, ancak viral sinüzitler bakteriyel enfeksiyon ile komplike olabilir. Bu durumda antibiyotik tedavisi uygulanmalıdır.
Bu amaçla antibiyotikler, burun akıntısı ve burun içindeki dokuların şişliğini azaltan ilaçlar ve üst solunum yollarını temizleyen buradaki koyu salgıları azaltan ilaçlar birlikte kullanılır.
Koruyucu Önlemler viral üst solunum yolu enfeksiyonlarının önlenmesi temel korunma yoludur. Burada el yıkamanın, öksürme sırasında ağzın kapatılmasının, tek seferde kullanılan mendillerin yararı büyüktür. Özellikle kronik sinüziti bulunan riskli gruplara influenza aşısı uygulanabilir.
